رمان تلماسه اثر قديمي و مشهور فرانک هربرت است که تاکنون ميليون‌ها نسخه از آن در سرتاسر دنيا فروش رفته است؛ تلماسه را به‌جرئت ميتوان بزرگترين اثر علمي تخيلي نام برد و بايد گفت که ساخت سري فيلم‌هاي جنگ ستارگان بدون اين رمان محقق نمي‌شد. رمان تلماسه اثر فرانک هربرت اثري است که با گذشت بيش از ?? سال از انتشارش، همچنان روايتگر اوضاع سياسي زمان است و از عصر آکواريوس يا دلو که با پايان سال ???? ميلادي آغاز شد و از تغييرات اوضاع بشر سخن مي‌گويد. برگردان فارسي رمان تلماسه اثر فرانک هربرت با ترجمه‌ي مهيار فروتن‌فر و از انتشارات کتابسراي تنديس در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
درباره‌ي فرانک هربرت
فرانک هربرت در سن چهل‌سالگي نويسنده‌اي بود که از ?? سالگي در اين حرفه فعاليت مي‌کرد اما هنوز نتوانسته بود جاي خود را در دنياي ادبيات بيايد. کودکي او در ناحيه‌اي ساحلي نزديک تاکوما در واشنگتن گذشت؛ در آنجا تمام سرگرمي او ماهيگيري و قايق‌سواري بود. در بزرگ‌سالي، هربرت به نوشتن براي چند روزنامه‌ي محلي مشغول شد و گاهي هم داستان کوتاهي به مجله‌ها مي‌فروخت.
هربرت دوران خدمت نسبتاً راحتي داشت. هشت ماه در سمت عکاس نيروي دريايي خدمت کرد و درنهايت به دلايل پزشکي از ادامه‌ي خدمت معاف شد. بعدها مدتي در واشنگتن براي يک سناتور جمهوري‌خواه سخنراني تنظيم مي‌کرد و زماني که براي تأليف رمان تلماسه قلم به دست گرفت، کار را کنار گذاشت.
در مدتي که هربرت مشغول نوشتن رمان تلماسه بود، همسر او بود که نان‌آور خانه بود. او حرفه‌ي نويسندگي خود را رها کرده بود تا براي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي برگه‌هاي تبليغاتي چاپ کند و درآمدي داشته باشد.
شاهکاري که بارها توسط ناشران رد شد
آن زمان هربرت درباره‌ي تلماسه‌ها تحقيق مي‌کرد و ديري نگذشت که مطالعاتش به صحرا و فرهنگ آنجا کشيده شدند و درنتيجه‌ي تمام آنها، دو رمان علمي تخيلي به نگارش درآمدند که به‌صورت داستان‌هاي چندقسمتي دريکي از مشهورترين مجلات آن زمان منتشر شدند. هربرت اما تشنه‌ي موفقيتي بزرگ‌تر بود و آن دو رمان را در اثري حماسي و قطور با يکديگر تلفيق کرد.
در آن زمان بيشتر ناشران به چاپ رماني علمي تخيلي با آن حجم تن نمي‌دادند؛ تفکر غالب آن زمان آن بود که مخاطب اثر علمي تخيلي را در قالب داستان کوتاه مي‌پسندد. نسخه‌ي اوليه‌ي تلماسه اما ??? صفحه و نسخه‌هاي جديدتر آن حدود ??? صفحه قطر داشتند و همين سبب شد تلماسه بيش از ?? بار توسط ناشران رد شود.
موفقيتي که سال‌ها زمان برد
رمان تلماسه اثر فرانک هربرت جايزه‌ي نبولا و هوگو را از آن خودش کرد اما اين موفقيت، يک‌شبه اتفاق نيفتاد. طرفداران او بيشتر در دهه‌هاي ?? و ?? ميلادي جذب کتاب شدند؛ بچه درس‌خوان‌هايي که سرشان دائم در حساب‌وکتاب بود و ايده‌ي تحولي جهاني برايشان جالب به نظر مي‌آمد. حال بيش از نيم‌قرن از انتشار رمان تلماسه مي‌گذرد و اين رمان هنوز به عقيده‌ي خيلي‌ها بزرگترين اثر علمي تخيلي تمام دوران است؛ آمار فروش کتاب هم چيزي خلاف اين ادعا نمي‌گويد.
خلاصه‌ي داستان
داستان در آينده‌اي دور اتفاق مي‌افتد؛ در جامعه‌اي بين ستاره‌اي و فئودال که در آن خاندان‌هاي اصيل ممالک ستاره‌اي را تحت سلطه دارند. رمان تلماسه داستان پاول آترايدز جوان را روايت ميکند که خانواده‌اش به سمت مباشرت سياره‌ي آراکيس گماشته شده‌اند.
آراکيس سرزميني است خشک و بياباني و غيرقابل‌سکونت است و جمعيتي پراکنده دارد. آنچه سبب ميشود آراکيس ارزشمند شود وجود منابع بسيار ارزشمند از ماده‌اي است که قادر است طول عمر را افزايش دهد و قدرت ذهني افراد را بالا ببرد. اين ماده همچنين براي سفرهاي فضايي ضروري است چراکه امکان پيش‌بيني و هشياري چندبعدي را فراهم ميکند. از جايي که آراکيس تنها سياره‌اي است که امکان استخراج اين ماده در آن وجود دارد، کنترل آن امري ضروري و خطير به‌حساب مي‌آيد.
داستان حول موضوعاتي چون سياست، مذهب و رابطه‌ي انسان با طبيعت مي‌چرخد و به روايت ماجراي خيانت پاول و خانواده‌اش و تلاش‌هاي او براي به راه انداختن شورش و دوباره به چنگ آوردن کنترل آراکيس مي‌پردازد.
تلماسه، بازتاب دنياي امروز
فانتزي‌ها اغلب از اوضاع زمان و مکاني که در آن توليدشده‌اند الهام گرفته ميشوند. اگر مجموعه‌ي ارباب حلقه‌ها درباره‌ي ظهور فاشيسم و جنگ جهاني دوم است، و بازي تاج‌وتخت، با سياست‌هاي عملي بدبينانه و شخصيت‌هاي سودجو‌ي خود داستاني است درباره‌ي نئوليبراليسم، پس شايد بتوان گفت که فانتزي تلماسه نيز نمونه‌اي است از عصر آکواريوس يا همان دلو.
تلماسه نه‌تنها داستاني جذاب و گيرا دارد، بلکه به موضوعات جدي و مهمي چون فشارهاي محيطي، آگاهي بشر و انقلاب ملت‌ها عليه امپرياليسم نيز مي‌پردازد؛ موضوعاتي که درهم‌آميخته شده‌اند تا اثري خلق کنند که روايتگر زمان خودش است. جهان که تحول پيدا ميکند، تعبيراتي که از کتاب‌ها ميشوند نيز تغيير ميکند. تلماسه اين روزها که بيش از نيم‌قرن از انتشارش مي‌گذرد، بازتاب‌هاي جغرافي سياسي‌اي دارد که در سال ????، زماني که نخستين بار منتشر شد، نداشت.
اگر علاقه‌مند به مطالعه‌ي رمان تلماسه اثر فرانک هربرت هستيد، همين حالا ميتوانيد آن را از وب‌سايت کاواک خريداري نماييد.
https://www.cavack.com/Item/11782
